Uitgelezen?! mei 2025

                        Functie van ‘Dichter des Vaderlands’ is weer vacant …

We hadden een ‘Dichter des Vaderlands’. Niet meer, nu wel een ‘Dichter der Nederlanden’. Waarom? De laatste ‘Dichter des Vaderlands’, Babs Gons, en met haar ‘mensen niet alleen uit haar eigen netwerk’, vinden die naam, en dit zijn hún woorden: ‘gedateerd; patriarchaal; koloniaal en etcetera’. ‘Etcetera’ betekent waarschijnlijk ,dat ‘Dichter des Vaderlands’, voor wie dat wil, ‘discriminerende connotaties’ heeft of anders wel oproept. Goed, weten we weer uit welke hoek deze wind waait!
Had Babs dan niet ontslag moeten nemen als ‘Dichter des Vaderlands’ of de benoeming bij voorbaat niet moeten aanvaarden? Lijkt mij passender en zeker netter. Waarom komt ze nu pas met ‘Dichter der Nederlanden’? Anderhalf jaar later. Voortschrijdend inzicht’? Kan dat? In ‘… des vaderlands’ zit niets gedateerds, patriarchaals, koloniaals en evenmin iets etceteraas. Neem dat maar van mij aan.                    Vaderland en ook moederland, betekenen: ‘land waar men geboren is’; ‘land waar men zich thuis voelt; ‘land waar men een band mee voelt’ en ‘land waar men zich voor wil inzetten’.
Nou Babs?  Herken je hier iets in? Kun je hier iets mee?
Ik begrijp meer niet. Wie is Babs Gons, dat zij van de haar verleende en gegunde functie, ‘Dichter des Vaderlands’, eigenhandig de titel mag veranderen in ‘Dichter der Nederlanden’? Vind ik nogal hoogmoedig, zelfs arrogant. Zichzelf eigengereid de titel ‘Dichter de Nederlanden‘ opplakken. Nota bene, het epitheton ornans, dat Joke van Leeuwen in 2015 door het Algemeen Nederlands Verbond (ANV) toebedeeld kreeg om de verbondenheid tussen Nederland en Vlaanderen te onderstrepen en te stimuleren.                                                                                                                                                                          ‘

Dichter der Nederlanden’ bestond gewoon náást ‘Dichter des Vaderlands’ Nu pikt de ene de titel van de andere af en in? Trouwens aan die titel van Joke van Leeuwen is Babs Gons bij lange na nog niet toe. Ze moet eerst maar eens tot het literaire niveau van Joke van Leeuwen zien te geraken. Succes!
In feite is de functie ‘Dichter des Vaderlands’ nu dus weer vacant. Er kan weer een  nieuwe ‘Dichter des Vaderlands’ benoemd worden. Toch? Zullen we dat dan maar gaan doen?

Maar er is nog iets met dat ‘… der Nederlanden’: ‘Dé Nederlanden’ zijn een regio in Noordwest-Europa die ongeveer overeenkomt met de huidige Benelux (België, Nederland en Luxemburg) en een stukje Frankrijk tot aan de Somme, de ‘Franse Nederlanden. Wel erg ruim, te ruim, niet?’ Dat weet Babs natuurlijk ook wel en daarom praat ze dat recht: ‘Met deze titel, Dichter der Nederlanden, kiezen de samenwerkende organisaties voor een open en tijdloze titel, (dat is natuurlijk onzin), die alle inwoners van het (let nu op!) ‘Koninkrijk der Nederlanden’ betrekt bij de activiteiten van de ambassadeur, van de ‘Dichter der Nederlanden.’. Waarom dan niet ‘Dichter des Koninkrijks der Nederlanden’? Die samenwerkende organisaties zijn de andere ‘… des Vaderlands’ of nu dus ‘… der Nederlanden’.

Babs Gons praat te veel. Praat te veel namens, voor en over ‘andere’, niet nader genoemde mensen, en over wat die ‘anderen’ wel niet samen mét haar en ván haar vinden. Babs Gons moet niet zo   neuzelen. Ze moet doen, waarvoor ze als ‘Dichter des Vaderlands’ benoemd is: Ambassadeur van de Poëzie zijn en door het schrijven van gedichten de Poëzie bij het volk brengen, het volk inspireren en het  volk op een nieuwe manier naar gebeurtenissen, plaatsen of mensen laten kijken. Van dat alles heb  ik in het afgelopen anderhalf jaar nog (te) weinig, gehoord, gezien en gelezen. Kom Babs, aan het werk! Je het nog maar een half jaartje tegoed om het goed te doen….      

Jan Thijssen (bestuurslid Literair Café Venray)