Uitgelezen?! februari 2023

Chat GPT, waar hebben we het over? 

Iedereen heeft zeker al gehoord van de ‘kunstmatige intelligentie’ van Chat GPT (Generalized Pre-trained Transformer), de schrijfmachine, die teksten voor je kan schrijven en dat door een paar trefwoorden in te geven. Dit betekent, dat intelligentie niet meer voorbehouden is aan levende wezens, maar nu ook aan dode dingen.

Moeten we Chat GPT waarderen als ons inmiddels ‘oude’ rekenmachientje? Je hoefde niet meer zelf optellen aftrekken, vermenigvuldigingen, staartdelen, machtsverheffen en worteltrekken te leren om iets uit te (kunnen) rekenen. Het rekenmachientje rekent alles keurig netjes voor je uit. Nadeel is wel, dat je zelf niet (meer) kunt narekenen of dat rekenmachientje alles wel goed heeft uitgerekend.

Door Chat GPT te gebruiken hoef je niet meer eerst ‘het systeem van regels en principes voor het schrijven, het spreken en het begrijpen van de Nederlandse taal’, kortom de grammatica, te leren   om toch tot een tekst te (kunnen) komen, te kunnen uitprinten. Die tekst schrijft Chat GPT keurig netjes voor je. Nauwelijks van écht te onderscheiden. Lekker leuk en makkelijk. Maar dat betekent wél, dat je jezelf steeds afhankelijker maakt van, in dit geval, Chat GPT, zoals eerder al van het rekenmachientje. Je wordt steeds meer een onderdeel van die Generalized Pre-trained Transformer, want je gebruikt diens ‘kunstmatige’ intelligentie en niet meer je eigen homo sapiens-intelligentie. Nadeel ook hier is, dat je niet (meer) kunt nalezen of Chat GPT alles wel grammaticaal en inhoudelijk goed heeft geschreven.

In zekere zin is ook alles, wat uit Chat GPT voortkomt een soort plagiaat. Alle stukken tekst, waarmee Chat GPT wordt gevoerd, waaruit die zijn kunde en vaardigheden haalt, zijn al eerder door een mens bedacht en opgeschreven. Chat GPT zal nooit zélf iets nieuws schrijven. Want alle nieuws moet je er eerst instoppen. Ergo: ‘oude wijn in nieuwe zakken’. Een nadeel van Chat GPT is niet alleen, dat je zélf steeds minder en slechter teksten gaat schrijven, lezen  én begrijpen, maar ook slechter gaat spreken. Net zo lang tot je dat alles helemaal verleerd bent en dat helemaal niet meer doet. Je bent integraal afhankelijk van Chat GPT.

Een voordeel van Chat GPT is dan weer, dat het Chat GPT ten enenmale ontbreekt aan originaliteit, fantasie en creativiteit. Voor de literatuur, proza en poëzie hoeven we dus (voorlopig?) niet bang te zijn. Daarvoor is God zij dank nog altijd een bezielde en bezielende homo sapiens nodig. Dus wat dat betreft, blijft het gewoon lekker genieten ….

Jan Thijssen

Bestuurslid Literair Café Venray