Uitgelezen?! November 2014

‘Nederland ontleest het hardst van heel West-Europa’, kopt de Boekenbijlage van NRC Handelsblad afgelopen vrijdag in het verslag over de Verweylezing uitgesproken door de schrijver Philip Huff (1984). ‘Literatuur kan tegenwicht bieden tegen culturele verarming en minder gemeenschapszin’, betoogde Huff. Wetenschappelijke publicaties hebben de afgelopen jaren veelvuldig aangetoond dat lezen nut heeft. Lezen vergroot het inlevingsvermogen. ‘Lezen lijkt antisociaal maar een boek is bij uitstek een sociaal medium’, aldus de schrijver.

Volgens Huff neemt de ontlezing in ons land ernstige vormen aan. Dat zou blijken uit de dalende omzet van de boekenmarkt. NRC schrijft dat de omzet van de boekenmarkt in Nederland sinds 2009 jaarlijks met 10% daalt. Als deze dalende trend zich doorzet, blijft er in 2020 nog maar 40% over van de boekenmarkt in 2008.

Philip Huff is het dus niet eens met Job Cohen, de voorzitter van de jury van de AKO-literatuurprijs. Cohen beweerde tijdens de uitreiking een week eerder dat de Nederlandse literatuur ‘een bestendig leven heeft.’ Arjan Peters, literatuurcriticus en redacteur van de Volkskrant noemt Philip Huff eenvoudigweg een dilettant. ‘Zo slecht gaat het nog niet met de Nederlandse literatuur, dat we het onderscheid tussen een talent en een brekebeen niet meer kunnen vaststellen.’ Waarvan acte.

Gelukkig zijn er nog genoeg talentvolle schrijvers over. Juist in deze tijd van het jaar wanneer de zon al tegen vijf uur ’s middags ondergaat, zijn de echte lezers in hun nopjes. Ze laten de boel de boel en verdiepen zich in een boek. ‘Verdwalen in een prachtig boek behoort tot de mooiste ervaringen van het leven”, zei de juryvoorzitter Job Cohen tijdens de uitreiking van de AKO-literatuurprijs. Dit jaar werd die prijs uitgereikt aan Stefan Hertmans voor zijn boek Oorlog en terpentijn. Het boek is zeer lovend ontvangen en besproken in de media. Het literair weblog Tzum schrijft: ‘Het is een boek dat je even de kans moet geven. Je moet een paar pagina’s wennen aan de bloemrijke, meanderende stijl van Stefan Hertmans. Je weet niet meteen vanaf het begin waar de auteur heen wil, is het nu een biografie of heb je toch te maken met een roman? Er zitten bijvoorbeeld foto’s in het boek. Daarnaast is de auteur dan weer de ik-verteller om daarna opeens weer in het hoofd van zijn opa te schieten.’ Al met al een indrukwekkend boek. Natuurlijk valt er nog veel meer te genieten. In de NRC Boeken Top 10 staat Ik kom terug van Adriaan van Dis met stip bovenaan. Van Dis mag de biograaf van zijn moeder worden onder een voorwaarde: ‘hij moet haar een zachte dood bezorgen. Het is een tragikomedie over het woeste leven van een vrouw die terugkijkt op haar eeuw.’