Uitgelezen?! oktober 2020

Literatuur in coronatijd

De corona-pandemie legt vele beperkingen op aan iedereen. Zo ook aan de schrijversbijeenkomsten van Stichting Literair Café Venray. Op zondag 4 oktober hebben we als gast ontvangen Arthur Japin, in de bibliotheek aan de Merseloseweg. Een gesprek met de interviewer Victor Elfring over zijn nieuwste boek ‘Mrs. Degas’. Met maximaal 30 personen, de gepaste afstand van 1,5 meter, en alle aanwezigen gesierd met een vermaledijd mondkapje.

Japin is in zijn vroegere leven ook acteur geweest, waarvoor hij een opleiding heeft gevolgd. Tijdens het gesprek en in zijn voordracht is dat te merken. Als een volleerd acteur draagt hij voor, waarin hij, heel belangrijk, ‘stiltes’ acteert. Zo ook in zijn boeken. Hij kruipt als het ware in de huid van zijn personage, vormt zich een beeld van wat hem of haar bezighoudt en brengt dat tot leven in zijn romans. Hij verdiept zich in de karakters en de omgeving (het decor) waarin zij leven. Hoe spreekt de persoon, wat denkt hij, hoe voelt hij zich, hoe loopt hij, wat doet hij, hoe verhoudt hij zich tot anderen.

Op de website van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (www.dbnl.org) trof ik een artikel aan met als titel: ‘Het mooiste woord van…Arthur Japin’ (in: Onze Taal, jaargang 73, 2004). Daar moest ik wat mee! Dat heeft geleid tot het gedicht ‘Luchtkasteel’, waarin en waarmee de schrijver wordt geprezen.

Luchtkasteel

Schrijven is een eenzame bezigheid.
De schrijver is als een eenling die zich
een plaats in het leven moet bevechten.
Architect van luchtkastelen.
Een stoet ‘verworpenen der
aarde’ die over de heuvels trekt.

De zwarte in een witte wereld.
De verminkte met haar masker.
De stomme op zijn dansfestijn.
De dwerg in de grote wereld.
De dove in zijn stad vol lawaai.
De blinde voorop wijst de weg.

Dolenden verloren in de geschiedenis.
Gebrandmerkt met een stigma.
Op zoek naar een oord van verlangen,
waar plaats is voor de liefde. Liefde:
een onbestemd en vreemd heimwee,
onbereikbaar als de horizon.

Hij klampt zich vast aan zijn droom.
Sleurt ons mee naar zijn toevluchtsoord.
Hij peurt een verhaal uit zijn luchtkasteel,
waarin hij ons gevangen houdt.
Hij kruipt in ons hoofd.
Hij vestigt zich in ons hart.

In het script van zijn schrijversleven vormen zijn romans als het ware een stoet van personen, ‘veelal buitenstaanders met een bijzonder verhaal of talent’, zoals op zijn website staat vermeld. ‘De zwarte met het witte hart’; ‘Een schitterend gebrek’; ‘Vaslav’; ‘De grote wereld’; ‘Kolja’; ‘Mrs. Degas’.

Bijzondere verhalen van een bijzondere schrijver.

André Leijssen

Bestuurslid van Stichting Literair Café Venray.