Uitgelezen?! september 2025

Écht niet om je kapot te lachten …!  

Kent u Charlotte Remarque? Nee? Ellen Deckwitz dan? Ook niet? Joost de Vries misschien? Weer niet? Misschien dan Marja Pruis wel? Alle vier een nee … ? Dat is helemaal niet erg, hoor. Je mist niks als je hen niet kent en je hebt er niks aan als je hen wél kent. Charlotte Remarque en het trollen-trio zitten in de ‘Podcast de Critici van Boeken FM ‘, waarin zij  ons vertellen welke boeken wij moeten lezen.                                                                                                                                                                    Charlotte, introduceert in haar Podcast ‘de twee belangrijkste critici van Nederland’: Joost de Vries en Marja Pruis, waarna deze als dank en waardering, Charlotje de derde belangrijkste literatuurcritica’ noemen. Nou, dat zal wel …!?

Waar gaat het mij om? Nou om dit: dit kwartetje besprak ‘De Camino’ van Anya Niewierra, en deze belangrijkste critici hebben zich kapot gelachen. Waarover? ‘Over de stijl  en de merkwaardige plotwisselingen in deze thriller’. Om deze kul zou ik me kapot kunnen lachen, was het niet zo, dat ik wél serieus ben. Deze kwezeltjes zeggen de daaropvolgende podcast nog eens: ‘Er niks literairs aan De Camino.’

“Wat is dat? Waarom moet dat?” Voor dit kwartet is het zelfs niet voldoende, dat een boek gewoon ‘literair’ is. Nee hoor. Alleen een boek, dat tot de ‘hogere literatuur’ behoort is volgens Charlotte c.s. pas een goed boek en de moeite van het lezen waard. Wat weer een oer-Hollands en elitair literair geneuzel. Als dat kwartetje dat vindt, prima, veel plezier, maar val mij daar dan niet mee lastig. Lees vooral in stilte afzondering jullie ‘hoge literatuur’ en geniet daar maar lekker van!

Anya Niewierra schrijft thrillers. Niet ieders favoriete genre, maar zeker voor meer lezers, dan lezers van de ‘literatuur’ en zeker van ‘de hoge literatuur’. Dat zijn er immers maar vier, grapje. Niewierra stond met Vrij uitzicht (2013), Het Dossier (2016/2017), Het bloemenmeisje (2020), De Camino (2021), en De nomade (2024) tegelijk in de ‘Bestseller 60’: Ongekend in de Nederlandse Letteren. Niewierra laat zien, dat, ook al wordt er door ‘de (hoge) literatuurlezers’ neergekeken op het genre thriller er toch heel veel lezers van dit genre kunnen genieten en het weten te waarderen. En … waarom niet?

Niewierra’s boeken zijn een mix tussen een thriller en een roman. Mensen die doorgaans niet van thrillers houden, lezen wél de boeken van Niewierra. Ik en met mij meerdere recensenten vinden de slimme  ‘plottwists’, waardoor de spanning het hele boek lang vastgehouden wordt, helemaal niet ‘om je kapot te lachen’. In tegendeel, ik noem dat ‘vakmanschap’ of ‘vaardigheid’.

Niewierra’s doet voorafgaand aan elk boek altijd grondig vooronderzoek, zo blijkt. Ook historische gebeurtenissen, zoals de vliegtuigkaping in Belarus in 2021, maar ook kleinere gebeurtenissen uit haar eigen leven, zoals haar dementerende moeder, worden bij voorbeeld in ‘Nomade’ verwerkt.

In plaats van de lezers van Anya Niewierra’s boeken en de schrijfster zelf domweg uit te lachten, zou een beetje respect, waardering, wellicht iets van bewondering van de kant van Charlotte, Ellen, Joost en Marja zeker op zijn plaats zijn. Maar daarnaast ook wat dankbaarheid, want auteurs als Niewierra maken het mogelijk, dat uitgevers boeken kunnen (blijven) uitgeven voor liefhebbers van ‘literatuur’ en hogere literatuur’. Charlotte, Ellen, Joost en Marja prijs jullie en alle lezers dus gelukkig met een Nederlandse schrijfster als Anya Niewierra!

Jan Thijssen (bestuurslid Literair Café Venray)